Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2012

Έσβησε το "βλέμμα του Οδυσσέα"


Μια τραγική ημέρα για τον Ελληνικό αλλά και τον Παγκόσμιο Κινηματογράφο η Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2012, αφού έχασαν έναν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες…

Λίγο πριν τις 23:30 υπέκυψε στα τραύματα του ο Θόδωρος Αγγελόπουλος σε ηλικία 76 ετών, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου Metropolitan όπου νοσηλευόταν ύστερα από τραυματισμό του σε τροχαίο δυστύχημα νωρίτερα το απόγευμα. Ο σπουδαίος κινηματογραφιστής παρασύρθηκε από μοτοσικλέτα στην περιφερειακή οδό Δραπετσώνας, μετά το πρώτο τούνελ, στο ρεύμα προς Κερατσίνι.

Ο σκηνοθέτης βρισκόταν στο σημείο για τα γυρίσματα της νέας του ταινία “Η Άλλη Θάλασσα“ και τη στιγμή που διέσχιζε το οδόστρωμα παρασύρθηκε από τη μοτοσικλέτα.

Δυσκολευόμαστε να αναφερθούμε ψύχραιμα στην τεράστια αυτή τραγική απώλεια ενός καλλιτέχνη που σημάδεψε όπως ελάχιστοι τον πολιτισμό της χώρας μας μέσα στον 20ο αιώνα….

Ακολουθεί το επίσημο βιογραφικό του σημείωμα:

27 Απριλίου 1935 : Γεννιέται στην Αθήνα. ∆ηµοτικό και γυµνάσιο στην Αχαρνών. Συµµαθητές και φίλοι καλοί, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Αλέκος Φασιανός, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.

1953 : Εισάγεται στη Νοµική Σχολή Αθηνών την οποία εγκαταλείπει στο πτυχίο.

1961 : Φεύγει για τη Γαλλία και γράφεται στη Σορβόννη όπου παρακολουθεί µαθήµατα γαλλικής φιλολογίας και φιλµολογίας, µε καθηγητές τον Ζορζ Σαντούλ και τον Μιτρί, τους οποίους ξανασυνάντησε αργότερα στην IDHEC. Παράλληλα παρακολουθεί µαθήµατα εθνολογίας µε το Λεβί Στρος. Για να αντεπεξέλθει στα έξοδα των σπουδών δουλεύει στη ρεσεψιόν της Σιτέ Ουνιβερσιτέρ (µε την ώρα) µαζί µε τον γλύπτη Γεράσιµο Σκλάβο.

1962-63 : Γίνεται δεκτός, ύστερα από εξετάσεις, στην περίφηµη σχολή κινηµατογράφου IDHEC. Η διαφωνία και σύγκρουσή του µε τον καθηγητή της σκηνοθεσίας οδηγεί σε πρόωρη λήξη τις σπουδές του.

1963-64 : Συνεχίζει τη φοιτητική του διαδροµή στο Musee de l’homme κοντά στον εθνολόγο – σκηνοθέτη Ζαν Ρους, όπου διδάσκεται το σινεµά-ντιρέκτ.

1964 : Επιστροφή στην Ελλάδα.Η επάνοδος στην πατρίδα συνοδεύεται από αναίτιο ξυλοδαρµό του από την αστυνοµία καθώς βάδιζε ανύποπτος.Επεισόδιο που τον επηρέασε και άλλαξε την διάθεση και τα σχέδιά του.Τότε η σκηνοθέτις Τώνια Μαρκετάκη του προτείνει να συνεργαστεί µε την εφηµερίδα «∆ηµοκρατική Αλλαγή» ως κριτικός. Προς µεγάλη έκπληξη όλων – και του ιδίου – αντί να γυρίσει στην Γαλλία, όπως ήταν και το αναµενόµενο, έµεινε στην Ελλάδα εργάστηκε και εργάσθηκε σαν κριτικός.

1965 : Οι Φόρµινξ (ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και ο αδελφός του και µάνατζερ του συγκροτήµατος Νίκος), του προτείνουν να γυρίσει µια ταινία που θα προωθούσε την περιοδεία τους στην Αµερική. Τότε, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, κάνει και το πρώτο γύρισµα στη Θεσσαλονίκη, στο Παλαί ντε Σπόρ, σε συναυλία του συγκροτήµατος, µε 8.000 θεατές. Η περιοδεία µαταιώθηκε και οι «Φόρµινξ» δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ.

1968 : Η µικρή µήκους «Εκποµπή». Πρώτη συµµετοχή στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βραβείο κριτικών.

1969 : Την 1η Σεπτεµβρίου κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του ιστορικού περιοδικού «Σύγχρονος κινηµατογράφος». Συνιδρυτές ο Θ. Αγγελόπουλος µε τον Β. Ραφαηλίδη. Οι δυο τους συνέλαβαν την ιδέα της οργάνωσης και εκτέλεσης ενός θεωρητικού περιοδικού για τον κινηµατογράφο που θα παρακολουθούσε και θα σχολίαζε την σύγχρονη πρωτοπορία. Στη συντακτική επιτροπή οι : Τώνης Λυκουρέσης, Γιώργος Κόρρας, Λάκης Παπαστάθης, Κώστας Σφήκας, Ρούλα Μητροπούλου, Ρίτσα Ντάκου. Οργάνωση και διεκπεραίωση : Παντελής Βούλγαρης.

1979 : «Αναπαράσταση». Σαρώνει τα βραβεία του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βραβείο Ζώρζ Σαντούλ για την καλύτερη ταινία που προβλήθηκε στη Γαλλία το 1971. Καλύτερη ξένη ταινία στο Φεστιβάλ του Hyeres (1971). Ειδική µνεία της FIPRESCI (∆ιεθνής Ένωση Κριτικών Κινηµατογράφου) στο Φεστιβάλ Βερολίνου (1971).

1972 : «Μέρες του ‘36» Βραβείο σκηνοθεσίας και φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Βραβείο της FIPRESCI στο Φεστιβάλ Βερολίνου (1972).

1974-75 : «Ο Θίασος»। ∆εκατρία βραβεία. Στις Κάννες (1975) από τη FIPRESCI. Στην Ταορµίνα, στο Βερολίνο (Βραβείο ΙΝΤΕΡΦΙΛΜ), στο Λονδίνο (1979, Καλύτερη ταινία της χρονιάς), στην Ιαπωνία, στη Θεσσαλονίκη (1975, Βραβεία Καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, Α αντρικού και Α γυναικείου ρόλου, ΠΕΚΚ). Καλύτερη ταινία της δεκαετίας 1970 - 1980 από την ένωση κριτικών της Ιταλίας. Ανάµεσα στις καλύτερες ταινίες στην Ιστορία του Παγκόσµιου Κινηµατογράφου από την FIPRESCI.

1977 : «Κυνηγοί». Επίσηµη συµµετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών. Βραβείο Καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ του Σικάγο. Βραβείο της Ένωσης Τούρκων Κριτικών.

1979 : Στη διάρκεια των γυρισµάτων του «Μεγαλέξανδρου» γνωρίζει τη Φοίβη Οικονοµοπούλου, διευθύντρια παραγωγής, η οποία είναι από τότε η σύντροφος της ζωής του.

1980 : «Μεγαλέξανδρος». Χρυσό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ Βενετίας, όπως επίσης και τα βραβεία της FIPRESCI και Cinema Nuovo στο ίδιο φεστιβάλ. Βραβείο της ΠΕΚΚ στη Θεσσαλονίκη.

1980 : Γεννιέται η πρώτη του κόρη Άννα.

1981 : «Χωριό ένα, κάτοικος ένας» (διάρκεια 20’). Τηλεοπτική παραγωγή της ΥΕΝΕ∆. Αναφέρεται στην εγκατάλειψη του χωριού Νέα Σεβάστεια του νοµού Θεσσαλονίκης από τον
τελευταίο του κάτοικο.

1982 : Γεννιέται η Κατερίνα, δεύτερη κόρη.

1983 : «Αθήνα, επιστροφή στην Ακρόπολη». Μια διαφορετική Αθήνα. Της ιστορίας και του προσωπικού µύθου του σκηνοθέτη (διάρκεια 43’). Ποίηση : Σεφέρη, Λειβαδίτη. Μουσική :
Χατζηδάκη, Κηλαηδόνη, Σαββόπουλου.

1984 : «Ταξίδι στα Κύθηρα». Βραβείο σεναρίου στις Κάννες. Κρατικά βραβεία Καλύτερης ταινίας, σεναρίου, Α ανδρικού ρόλου, Α γυναικείου ρόλου, σκηνογραφίας, Βραβείο Κριτικών στο Φεστιβάλ Ρίο ντε Τζανέϊρο (1984).

1985 : Γεννιέται η Τρίτη κόρη, η Ελένη.

1985 : Chevalier dans l’ordre des Arts et des Letrres από το Υπουργείο Πολιτισµού της Γαλλικής ∆ηµοκρατίας.

1986 : «Ο Μελισσοκόµος».

1988 : «Τοπίο στην οµίχλη». Αργυρό Λιοντάρι στη Βενετία. Βραβείο Φελίξ Καλύτερης Ευρωπαϊκής ταινίας.

1991 : «Το µετέωρο βήµα του πελαργού». Επίσηµη συµµετοχή στο Φεστιβάλ των Καννών.

1992 : Του απονέµεται το παράσηµο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιµής από την Γαλλική ∆ηµοκρατία.

1995 : «Το βλέµµα του Οδυσσέα». Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών καθώς και το βραβείο της FIPRESCI. Καλύτερη ταινία της χρονιάς, Φελίξ των κριτικών.

1995 : Ανακηρύσσεται επίτιµος διδάκτωρ του πανεπιστηµίου των Βρυξελλών. 1997 : Officier dans l’Ordre des Arts et des Lettres, από το Centre National de la Cinematographie.

1998 : «Μια Αιωνιότητα και Μια Μέρα». Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ των Καννών, και το Prix Ecumenique.

1999 : Officier de la legion d’honneur, από τον Πρόεδρο της Γαλλικής ∆ηµοκρατίας.

1999 : Docteur Honoris Causa, από το πανεπιστήµιο Universite Paris X Nanterre.

2001: Doctor Honoris Causa, από το Πανεπιστήµιο του Essex

2004: Doctor Honoris Causa, από το Πανεπιστήµιο «Stendhal-Grenoble3», Γαλλία

2004: “Τριλογία: Το λιβάδι που δακρύζει» Βραβείο της ∆ιεθνούς Ενωσης Κινηµατογράφου ( FIPRESCI ) στην καλύτερη Ευρωπαϊκή ταινία για το 2004

2008: “Τριλογία – ΙΙ. H σκόνη του χρόνου” - Xρυσό μετάλλιο του ιδρύματος Circulo de Bellas Artes (Mαδρίτη, 2008) για το σύνολο του έργου του.

Από τον Ιανουάριο του 2012, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ξεκίνησε τα γυρίσματα της νέας του ταινίας «Η Άλλη Θάλασσα», με πρωταγωνιστές μεταξύ άλλων τον Τόνι Σερβίλο και την Ειρήνη Στρατηγοπούλου.